Een kind kan een zeer hoge intelligentie hebben, maar toch de vaardigheden missen om deze intelligentie op adequate manier in te zetten. Het mist bijvoorbeeld de vaardigheid om op een goede manier met stress om te gaan of het vermogen om door te zetten bij een moeilijke taak. Deze belangrijke vaardigheden worden ook wel executieve functies genoemd. Door een bijzonder grote cognitieve voorsprong hebben hoogbegaafde kinderen meer kans dat zij problemen ondervinden door ontbrekende executieve functies. Yvonne Buijsen, eigenaar van praktijk Hoogbegaafd Roosendaal en coach van hoogbegaafde kinderen, bedacht een methode om kinderen te helpen deze vaardigheden te versterken.

De basis van de methode zijn zes interne factoren die invloed hebben op het tot uiting komen van talenten bij een (hoog)begaafd kind. Deze factoren zijn: intrinsieke motivatie, faalangst, taakgerichtheid en concentratie, doorzettingsvermogen, stressgevoeligheid en werk- en leerstrategieën. Door middel van gesprekken met de betrokkenen (de ouders, de school en het kind zelf), vragenlijsten en observaties wordt vastgesteld welke factor versterkt moet worden. Daarna wordt een contract opgesteld, waarin concreet wordt gemaakt hoe aan de vaardigheid wordt gewerkt, wat de voor- en nadelen zijn om de vaardigheid te leren en wat het kind zichzelf als beloning in het vooruitzicht stelt. Daarna vindt een oefenperiode plaats, waarin de coach ook samen met het kind aan de slag gaat. Deze periode wordt afgesloten met een evaluatie. In het begeleidingsproces valt op dat er veel waarde wordt gehecht aan een respectvolle communicatie met het hoogbegaafde kind, waarbij het kind als het ware eigenaar blijft van zijn leerproces. Ik denk dat het succes van de begeleiding valt of staat met de wijze van communiceren die zowel de coach als de ouders en de leerkracht bezigen. Alleen als het kind vertrouwen heeft in zijn begeleiders en zich daadwerkelijk gezien wordt, zal het de motivatie kunnen opbrengen om daadwerkelijk aan de slag te gaan. De schrijfster geeft gelukkig ook handvatten om dit contact op de juiste wijze te laten verlopen.

Het boek biedt een zeer concrete wijze van werken en de schrijver verdient alle lof voor de manier waarop zij de verbinding heeft weten te leggen tussen theorie over hoogbegaafdheid en het daadwerkelijk helpen van hoogbegaafde kinderen om hun gaven en talenten in te kunnen zetten. Ze heeft door middel van dit boek een duidelijke methode gepresenteerd, waar coaches en leerkrachten van hoogbegaafde kinderen zo mee aan de slag kunnen. Het boek is mooi vormgegeven en bevat alle vragenlijsten, contracten en voortgangsreportages. Ook zijn er twee waardevolle casussen toegevoegd die goed illustreren hoe het proces kan verlopen en wat het oplevert.

---

Door Willemien Schollaart-Vogel. Willemien is orthopedagoge en heeft haar eigen adviesbureau Dotado. Zij richt zich op hulpvragen rond hoogbegaafdheid door middel van onderzoek en coaching.