Praktijkgids voor docenten over aandacht, social media en het brein

Titel: Van Brokkelbrein naar focus

Auteur: Gerjanne Dirksen, Theo Compernolle en Gertie Verreck

Uitgever: Uitgeverij Synaps

ISBN: 9789082286212

gratis E-book downloaden en inspirerende ideeën.

Samenvatting

Een boek om je aandacht bij te houden! Wat heeft social media en je smartphone allemaal voor invloed op verschillende delen van je brein? Even focussen! Dit boek legt het verschil van het brein heel helder uit en gebruikt als metafoor de olifant, de berijder en de oase, waardoor je alle informatie niet snel vergeet. Het is zeer geschikt voor docenten en ouders om beter te begrijpen hoe het brein van een adolescent werkt.

Het boek

Het boek is verdeeld in zes overzichtelijk hoofdstukken, met afwisselende theorie over het brein gericht op de adolescentie, wat er gebeurt met welk gedeelte van ons brein en hoe lastig het is om geconcentreerd bezig te zijn in onze huidige tijd. Daarnaast worden er praktische opdrachten gegeven voor docenten en zijn leerlingen aan het woord onder de kopjes; ‘uit het onderwijs gegrepen’. Docenten kunnen het direct gebruiken en toepassen in hun lessen.

Dus wil je als docent weten waarom het zo belangrijk is dat de voorkennis van leerlingen geactiveerd wordt? Het heeft alles te maken met de hippocampus, wat de bouwer is van ons brein die nieuwe paden en verbindingswegen aanlegt naar al bestaande snelwegen.

En ken je de SPROOT-test? Interessant om te merken hoe je brein werkt en leuk om eens met de leerlingen te doen, zodat zij zelf direct inzicht hebben hoe hun brein werkt!

Ook een belangrijke is het sociale-breinnetwerk, je leert door anderen. We kijken de kunst af bij elkaar, we imiteren en geven en ontvangen feedback, waarbij de spiegelneuronen actief zijn. Als docent kun je hiermee je voordeel doen, door een goed rolmodel te zijn, want jouw acties resoneren in het brein van je leerlingen!

Wat is multitasken nou precies en hoe werkt het? Waarom kun je wel breien achter de tv, maar niet een email typen en tegelijkertijd telefoneren? Wist je dat het continue wisselen van taken veel meer tijd en energie kost en zorgt voor het maken van fouten? Het gaat ten koste van de efficiëntie, productiviteit, geheugen en creativiteit. Wie wisselt verliest, de volhouder wint.

Als docent kun je verschillende dingen doen om het denkende brein van je leerlingen beter te doen laten functioneren, waarvan metacognitie toch verreweg de belangrijkste is. Wat je bijvoorbeeld ook kunt doen is blokken in je les plannen met afwisseling en minimale wisselkosten (zie boek voor uitleg) en aan je les een lesdoel koppelen, zodat de leerlingen het nut ervan inzien.

En heb je als docent soms de neiging erg veel informatie te willen geven? Voor het onthouden van nieuwe kennis en vaardigheden hebben leerlingen focus (tijd en aandacht) nodig, dus probeer niet té veel informatie te geven, maar wat minder met een goede verwerkingsopdracht. Maak leren ‘fun’ en spreek het dopamineniveau van je leerlingen aan door een beloning in het vooruitzicht te geven, zoals een leuke quiz of een kort filmpje wat over het onderwerp gaat.

Wordt jij enthousiast door het voorgaande en wil jij leerlingen een interessante les geven, met een optimaal leerproces? Maak dan zeker gebruik van de zes breinprincipes (focus, herhaal, voortbouwen, emotie, creatie en zintuigelijk rijk)!

Voor ouders kan het goed zijn om te weten wanneer je kind naar de middelbare school gaat en hierbij begeleiding nodig heeft. Functioneer als hun ‘externe prefrontale cortex’. Ze hebben structuur, begeleiding en de ondersteuning hard nodig, omdat hun brein nog in ontwikkeling is en de executieve vaardigheden getraind moeten worden. Help ze om goede gewoonten aan te leren met betrekking tot smartphone-gebruik, huiswerk en op allerlei andere fronten. Wees hun bij-rijder.

Tot slot wat een belangrijke boodschap uit het boek is: Neem regelmatig een pauze, waar je ook mee bezig bent. Het is essentieel om goed te functioneren. Op deze manier kan het denkbrein herstellen, het reflexbrein kan kalmeren en het archiverende brein kan zijn verbindende werk doen!

Conclusie

Een zeer toegankelijk boek om te lezen met leuke experimenten, waardoor de theorie helder wordt door de praktische voorbeelden en experimenten.

Als docent en ouder kun je veel leren van hoe het brein van een adolescent (en jezelf) functioneert. Een afname van social media is voor zowel volwassenen en kinderen geen overbodige luxe als je graag wilt leren en functioneren met focus! Een aanrader om dit boek te gebruiken in het onderwijs en meer gericht aandacht te hebben voor de invloed van de smartphone onder adolescenten!

Doortje Wüllschleger

Bestuurslid Choochem