In het Oude Testament wordt van verschillende personen een vrij uitgebreide beschrijving gegeven. Dat ontbreekt bijna geheel in het Nieuwe Testament. Het is gericht op het leven van Jezus Christus. Er is een uitzondering, en dat is de apostel Paulus. We weten vrij veel van zijn leven door het schrijven van Lucas, de arts die veel met hem optrok en door zijn brieven die bewaard zijn gebleven en in de canon van de bijbel zijn opgenomen. F.F. Bruce schrijft in de introductie van zijn boek ‘Paul Apostle of the Heart Set Free’, over Paulus het volgende: ‘Ik kan niet bedenken welke andere schrijver het zou moeten zijn, in de oudheid of modern, wiens bestudering zo rijkelijk beloond wordt. Dit komt door zijn veelzijdige karakter: de aantrekkelijke warmte van zijn persoonlijkheid, zijn intellectuele statuur, de opgewonden uitingen veroorzaakt door zijn evangelie van reddende genade, de dynamiek waarmee hij dat evangelie verspreidde door de wereld, zich vastberaden toewijdend aan de opdracht die hem toevertrouwd werd op weg naar Damascus en het overvloediger arbeiden dan al zijn mede-apostelen.’
In de introductie van de serie columns over hoogbegaafdheid in de bijbel heb ik geschreven over de bijbelse personen die in de columns naar voren komen dat deze zijn uitgekozen als waarschijnlijk (hoog)begaafd volgens de normaal geaccepteerde criteria, omdat ze hoge intelligentie, multipotentialiteit, hooggevoeligheid en emotionele intensiteit vertonen. Dale Hawthorne schrijft het volgende op zijn website “preaching point”, “In zijn leven voor zijn bekering was Paulus een nauwgezette, toegewijde en geleerde Farizeeër, en hij erkende dat zijn ijver en toewijding groter waren dan van ieder ander in zijn tijd” De omschrijving van F.F. Bruce en Dale Hawthorne vullen elkaar aan in de omschrijving van het karakter of de persoonlijkheid van de apostel, die zoveel betekent heeft voor de kerk van Jezus Christus. Er was bij Paulus, ook al wordt hij nogal eens weggezet als een gevoelloze fijnslijper, een hoge gevoeligheid gecombineerd met emotionele intensiteit zeker als het waarheid en rechtvaardigheid betreft van mensen onderling met name in de kerk en als aspect van Jezus Christus.
Waarheid
Waarheid is een van de onderdelen in de denkwereld van hoogbegaafden, welke prominent van belang is. In onze postmoderne wereld met haar post-waarheid filosofie, waarin ieder zijn of haar eigen waarheid zou mogen hebben en waarheid relatief is en niet iets is met een algemeen karakter, is het voor de gemiddelde hoogbegaafde persoon niet eenvoudig te functioneren. Je kan daardoor zomaar als lastig of zelfs niet sociaal weggezet worden, maar waarheid heeft voor Paulus juist met liefde te maken. In zijn lofzang op de liefde in 1 Korintiërs 13 schrijft hij daarover, ‘ze verheugt zich niet over het onrecht maar vindt vreugde in de waarheid.’ En wat hij schrijft aan de christenen te Galatië zou zomaar uit de mond van een hoogbegaafde kunnen komen, ‘ben ik dus een vijand van u geworden, nu ik u de waarheid zeg?’ Er was dus genoeg aan de hand in de kerk en omdat waarheid zo essentieel voor Paulus is, spreekt hij christenen aan op dit punt. Het is de klassieke overtuiging van de kerk dat dit door de Heilige Geest geïnspireerde woorden zijn. Woorden dus die we serieus moeten nemen.
Influencers
In onze tijd is er een filosofie doorgebroken die alles te maken heeft met invloed. De woke filosofie heeft als basis een in principe nihilistische en relatieve invulling van het begrip waarheid. Dit betekent dat als jij een tweet of video van een influencer hebt gelezen of gezien en dat positief waardeert, het de waarheid is. Dus een tweet die je in vier seconden leest of een video van twee minuten, gebracht door een populair persoon (de influencer) bepaald de waarheid voor jou. Jij hebt dan helemaal door waar het om draait, jij bent woke en verder onderzoek of nalezen van informatie is niet nodig. De opkomst van dit denken komt mede door de snelheid van de moderne media en de behoefte om populair te zijn of in ieder geval met de populaire beïnvloeders mee te doen. De denkers onder ons zullen al snel aanvoelen dat dit voor een afweging over de waarheid genoeg vragen oproept. Een hoogbegaafde zal niet zo snel achter deze zogenaamde waarheden aan rennen, maar vragen willen stellen en dieper willen insteken op het desbetreffende onderwerp, want waarheid is niet afhankelijk van wie wat zegt maar van bepaalde beproefde waarden, feiten.
Lastige vragen
Het hiervoor genoemde is essentieel in het denken van de hoogbegaafde. Die wordt niet zozeer getriggerd door wie wat zegt, maar of datgene wat beweerd wordt werkelijk waar is. Dat geeft nogal eens conflicten in het functioneren in een organisatie. De vraagstelling of opmerkingen van de hoogbegaafde kunnen als aanvallend worden ervaren door leiders. Ze zijn echter niet aanvallend bedoeld, het gaat er voor de doorsnee hoogbegaafde om de organisatie of een persoon (ook de leider) verder te helpen. Vaak wordt de hoogbegaafde dan echter gezien als lastpak met lastige vragen, dus zwijg je en irriteer je je aan het langzame proces bij anderen waarbij de uitkomst datgene is wat je al in het begin van het proces hebt aangegeven. Je bent niet de juiste persoon op de juiste positie geweest om je punt naar voren te brengen en het is knap dat er hoogbegaafden zijn die die viool wel kunnen bespelen.
Het verlangen naar en de essentie van waarheid is een bijbels gegeven. Het is van zoveel belang dat Jezus Christus over zichzelf zegt dat Hij de Weg, de Waarheid en het Leven is. Waarheid is ten diepste wie en wat Christus is. Maar de gedachte dat er geen waarheid op zich is en alleen Jezus Christus de waarheid is heeft geen bijbelse grond. Er is waarheid buiten de bijbel, zoals dat twee en twee vier is. Daar valt niet aan te tornen. Er zijn feiten tijdens een gebeurtenis die misschien wel vanuit ieder zijn hoek gezien kan worden en daarom andere conclusies kan geven, maar dan nog niet verschillende feiten tonen. Die blijven gelijk. Paulus heeft in de kerk te Korinthe te maken met schijnapostelen die zichzelf geweldig vinden en heel goed kunnen spreken. Het zijn mensen die oneerlijk te werk gaan en Paulus, die toch zo belangrijk was geweest voor de kerk daar, maar een zwakke vertoning vinden en vinden dat wat hij te zeggen heeft weinig te betekenen heeft. Paulus zegt dan, ‘zie nu eens de feiten onder ogen!’ Hij benoemt dan wat hij heeft meegemaakt als apostel en hoe hard hij heeft gezwoegd voor de gemeenten. In de NBG-vertaling staat in 2 Korintiërs 12:6, ‘als ik wil roemen, zal ik niet onverstandig zijn, want ik zal de waarheid zeggen; maar ik onthoud mij ervan, opdat men mij niet meer toekenne dan wat men van mij ziet en hoort.’
Het is een bijbels gegeven dat Jezus Christus de waarheid is voor een relatie met God en dat er daarnaast waarheden in ons leven zijn die te maken hebben met alledaagse feiten. Hoe je met de waarheid om gaat is weer iets heel anders en kan een hele worsteling zijn. Wanneer spreek je, wanneer zwijg je? Moet je alle feiten opnoemen? Paulus doet dat naar de christenen in Korinthe niet, al noemt hij er heel wat op, maar niet alle. De feiten die hij wel over zichzelf opnoemt kwalificeert hij als opschepperij en hij ziet zichzelf als dwaas door ze te benoemen. Tegelijk haalt hij wel deze waarheden aan om te voorkomen dat het fout gaat lopen in de kerk. De vraag die voor ons ligt in bepaalde situaties in dit leven is, wat is wijsheid of anders gezegd, wat is goochem?
Nico Catsburg schreef voor Choochem een serie columns over hoogbegaafdheid in de Bijbel. Dit is deel 13.
