Juridisch handboek voor ouders van hoogbegaafde kinderen

Titel: “Hoogbegaafde kinderen leren vanzelf”,
Juridisch handboek voor ouders van hoogbegaafde kinderen.

Auteur: Fleur Terpstra

Uitgever: Fleur Terpstra

ISBN: 9789083327808

Samenvatting

Kinderen met kenmerken van hoogbegaafdheid en het onderwijssysteem, het blijft erg ingewikkeld weet Fleur uit eigen ervaring. Zij schreef dit juridische handboek om ouders te helpen. Wil jij meer weten over wetgeving, rechten van jezelf en het kind in het onderwijs, lees dan dit boek.  Onderwijswetgeving is namelijk  complex en dit boek kan je helpen meer zicht te krijgen op wetten, rechten en wetsartikelen. Voor een actueel overzicht van wetten kun je https://wetten.overheid.nl/ raadplegen.

Het boek

Dit boek is vooral gericht op de problemen die ouders van hoogbegaafde kinderen kunnen ervaren en de juridische mogelijkheden die er bestaan om meer maatwerk te kunnen realiseren in het onderwijs. Het is geschikt voor ouders en professionals om meer kennis te krijgen wat er mogelijk is. Waarbij eigenlijk altijd centraal staat: Een leerling heeft een bepaalde leer- en ontwikkelbehoefte en het systeem sluit daarbij niet aan.

Allereerst is er een korte inleiding over wat hoogbegaafdheid inhoudt en welke vooroordelen er bestaan. Waarna de auteur schets dat het leerstofjaarklassensysteem het belangrijkste knelpunt is bij de realisatie van gelijke kansen en goed onderwijs voor alle leerlingen. Er bestaan hierdoor risico’s op taal, sociaal, emotioneel en cognitief gebied, zoals demotivatie, niet kunnen leren, sociale isolatie en discipline en gedragsproblemen.

Passend Onderwijs is helaas vaak nog niet passend voor hoogbegaafde leerlingen, omdat het maatwerk blijft en er echte kennis voor nodig is. Wat helpt wel? In elk geval een omgeving die evenwicht biedt in uitdaging én ondersteuning, Erkenning van de leerbehoefte, inzicht in de niveaus van hoogbegaafdheid en maatwerkbieden in de vorm van een persoonlijk ontwikkelplan (OPP in het onderwijs).

De wetgeving is veelal geschreven over de verhouding school en overheid en gaat dan over de bekostiging. Langzaamaan komt daar soms wat verandering in door bijvoorbeeld de wet over het hoorrecht (steunpunt passend onderwijs).  Ook kun je terugvallen op het verdrag van de rechten van het kind (IVRK). Het is van belang goed juridisch advies in te winnen wanneer er problemen ontstaan met school en je kind. Betrek wanneer mogelijk ook de leerling bij het gesprek. Hoogbegaafde leerlingen kunnen vaak heel goed vertellen wat er in ze omgaat en waar ze tegenaan lopen, mits dit veilig voor ze voelt (artikel 3 IVRK). Begeleid dit als een professional en met een open blik.

In hoofdstuk 2.12 beschrijft de auteur wat veel ouders ervaren namelijk: boosheid, het gevoel dat hen onrecht wordt aangedaan, hopeloosheid en het gevoel slachtoffer te zijn in de situatie. Het is begrijpelijk deze gevoelens te hebben en goed om deze te erkennen, maar probeer vanuit positieve intenties te handelen: Ik wil als ouders bereiken dat mijn kind met plezier en zonder buikpijn naar school gaat, ik bereiken dat mijn kind zich weer gelukkig voelt, ik wil bereiken dat mijn kind zelfvertrouwen ontwikkelt en dat mijn kind leert hoe het kan leren.

In de vervolghoofdstukken beschrijft de auteur de route bij dreigend uitvallen van een hoogbegaafde leerling. Welke procedure moet je doorlopen? Wat moet je bijhouden? Wie is er allemaal bij betrokken? Wat is een TLV en een OPP? Hoe werkt de aanmelding en toelating op een school. En wat is de zorgplicht van een school? Aan welke eisen moet een schorsing voldoen? Wat is verzuim? Hoe verloopt de toetsing en examinering, Hoe wordt onderwijs bekostigd en wat zijn mogelijkheden omtrent thuisonderwijs? Vanuit jurisprudentie heeft de auteur meegemaakt dat er ook in het onderwijs strafbare feiten worden gepleegd door bijvoorbeeld een proces-verbaal op te maken van relatief verzuim.

In de bijlage zijn enkele modelbrieven te vinden voor ouders en professionals en belangrijke instanties waar je als ouder of professional terecht kunt.

Conclusie

Ouders van hoogbegaafde kinderen strijden voor een gelijke behandeling van hun kind. Echter wanneer je strijd, wordt er vaak ook tegen jou gestreden volgens de auteur, dus daarom een aantal ‘Gouden regels’: (1) Het belang van het kind staat voorop. (2) Iedereen is anders. (3) Blijf professioneel en respectvol. (4) Luister naar elkaar.

Alles in het boek is onderbouwd met wetsartikelen, dus voor die ouder of professional die zoekende is in het hele onderwijssysteem vanuit juridisch kader en naar een oplossing zoekt voor een passende plek in het onderwijs voor het kind of de leerling is dit een goed bruikbaar juridisch handboek.

Doortje Wüllschleger

Onderwijskundige, coach voor individuen met kenmerken van hoogbegaafdheid en oud-bestuurslid Choochem