Titel: Wardje Wijsneus, slim en intens
Auteur: Tania Gevaert
in samenwerking met Rebekka Maeckelberghe & Belinda Vansieleghem
Illustraties door Manuel Decru
Uitgeverij: Garant
Jaar: 2020
ISBN: 978-90-441-3783-5

Samenvatting
Dit voorlees- en doeboek is een gezamenlijk werk van ECHA-specialist Tania Gevaert en kleuterjuffen Rebekka Maeckelberghe en Belinda Vansieleghem, waarbij Manu Decru de illustraties verzorgde.

Het verhaal introduceert de lezer in de wereld van Wardje Wijsneus, een intelligent jongetje dat het leven intens ervaart en daardoor soms met boosheid worstelt. School is voor Wardje een uitdaging – hij verveelt zich er zodanig dat hij er liever niet naartoe gaat. Zijn ouders willen hem graag helpen, maar worstelen met hun aanpak en vinden het moeilijk om de juf hierover aan te spreken. Als creatieve oplossing bedenkt Wardjes vader een vliegjescamera om beter inzicht te krijgen in de situatie. Wanneer de juf deze camera ontdekt, vormt dit uiteindelijk de aanleiding voor een open gesprek over hoe ze samen kunnen zorgen dat Wardje zich prettiger gaat voelen op school.

Het boek
Het boek “Wardje Wijsneus, slim en intens” omvat 35 pagina’s en is opgebouwd uit drie verschillende lagen. De eerste vijf pagina’s (4-8) bevatten een beknopte inleiding door Tania Gevaert waarin zij hoogbegaafdheid beschrijft als een concept dat verder reikt dan alleen intelligentie. Ook behandelt zij hier haar aanpak voor wat zij ‘Grote emoties’ noemt – de heftige en intense gevoelens die hoogbegaafde kinderen kunnen ervaren. Voor de omgang met deze emoties presenteert zij een driestaps-benadering: erkennen, ruimte bieden voor ontlading, en praten.

De overige pagina’s (9-35) zijn vormgegeven in twee verschillende tekstlagen die door elkaar verweven zijn.

• De rode tekstlaag vertelt het hoofdverhaal van Wardje, die een afkeer ontwikkelt tegen school vanwege de verveling die hij ervaart. Hij verzint allerlei strategieën om te laat te komen of probeert zijn ouders ervan te overtuigen dat hij te ziek is om naar school te gaan. Zijn ouders, die worstelen met deze situatie, besluiten een camera-vlieg in te zetten om Wardjes schooldag te observeren. Wanneer de juf dit ontdekt, leidt dit tot een gesprek met de ouders waarin samen wordt gezocht naar manieren om het onderwijs voor Wardje uitdagender te maken.
• De blauwe tekstlaag biedt verdieping door verbanden te leggen tussen de belevingswereld van het kind en het begrip dat ouders hiervoor kunnen ontwikkelen. Deze laag bevat praktische handvatten, zoals suggesties voor gepaste vragen om de situatie beter te doorgronden. Een voorbeeld hiervan is een oefening waarbij kinderen leren hun stress- en spanningsniveaus aan te geven middels een stressladder.

Conclusie
Het hoofdverhaal over Wardje, dat in rode letters is gedrukt, wordt regelmatig aangevuld met blauwe tekstgedeelten die bestaan uit praktische opdrachten en psychologische inzichten over hoogbegaafdheid. Deze informatie is vooral waardevol voor ouders die nog aan het begin staan van hun ontdekkingsreis rond hoogbegaafdheid en zoeken naar manieren om hun kind te ondersteunen. Het verhaal zelf biedt een natuurlijke opening om thema’s als motivatie en verveling bespreekbaar te maken, waarbij kinderen leren dat ze in een veilige omgeving mogen delen wat ze wel en niet prettig vinden aan school. Als uitgangspunt voor gesprekken met en uitleg aan hoogbegaafde kleuters vervult het boek een nuttige rol.

N.B. Een kleine kanttekening is wel dat voor gezinnen die sterk hechten aan privacyregels, de keuze voor een zelfgemaakte vlieg-camera als verhaalelement mogelijk wringt met hun rechtvaardigheidsgevoel.

C. Annemieke Romein
Gepromoveerd historica (2016); wetenschappelijk onderzoekster aan de UTwente op het snijvlak van digitale geesteswetenschappen/geschiedenis; ECHA-specialiste (WWU Münster, 2024).